Disneyland for foodies

 FICO Eataly World in Bologna

Honderdduizend vierkante meter voedselhemel, een themapark waar alles om voedsel draait, dat had Oscar Farinetti voor ogen toen hij eind november de deuren opende van FICO Eataly World aan de rand van de Italiaanse stad Bologna. FICO staat voor Fabbrica Italiana Contadina, Italiaanse boeren fabriek, en heeft als motto ‘From field to fork’. Farinetti, oprichter van de ‘slowfood’ supermarktenketen Eataly vond dat hij moest uitleggen waar al die Italiaanse lekkernijen vandaan komen, een grote hal waar je al die producten kan kopen en waar je ze in verschillende restaurants op kan eten, is in zijn ogen niet meer genoeg. Voedsel moet je beleven, je moet begrijpen dat tortellini niet zomaar in een pakje zitten, dat voor mozzarella buffels nodig zijn en dat je om je pasta te kunnen bestrooien met truffel, een hond die paddenstoelen eerst uit de grond moet halen. 

 

Een speciale buslijn brengt je in 20 minuten van het stadscentrum van Bologna rechtstreeks naar FICO op een industrieterrein aan de noordoost kant van de stad. De entree is indrukwekkend, maar tegelijkertijd sober: een simpele lichtgrijze zuil met de naam van het park en erachter een hele reeks aan paviljoens waarin zich een wereld schuil houdt. Gratis toegankelijk en gebouwd volgens de laatste duurzaamheidsprincipes; op het dak liggen 45 duizend zonnepanelen, zo groot als 14 voetbalvelden. Het complex was ooit bedoeld als markt, maar is in de loop der jaren in onbruik geraakt. Om het verval tegen te gaan besloot de gemeente Bologna het geheel toe te vertrouwen aan FICO Eataly World. Architect Thomas Bartoli gebruikte alleen natuurlijke materialen, zoals hout, en bouwde op de aanwezige structuur. ‘We hebben geen vierkante meter cement toegevoegd, sterker nog: we hebben parkeerplaatsen weggehaald om plek te creëren voor het verbouwen van gewassen.’

 

In totaal meet FICO tien hectare, waarvan acht overdekt, zijn er 150 bedrijven bij betrokken die werk bieden aan 700 mensen en er zijn 40 ‘fabbriche’, bedrijven die in FICO hun producten maken. Bierbrouwer Baladin heeft er een kleine brouwerij, kaasmaker Granarola produceert mozzarella en Venchi chocola. Verder lopen er zo’n 200 stuks vee rond en wordt er groente en fruit verbouwd op het terrein. En natuurlijk kun je er eten, er zijn 47 restaurants in FICO Eataly, van visrestaurants en pizzeria’s tot een Siciliaanse pasticceria.

 

 

 

FICO’s toverwoord is bio-diversiteit. Italië heeft de rijkste verscheidenheid aan groente- en fruitsoorten en dierenrassen van Europa en dat feit word je overal in het immense complex onder de neus gewreven. De hoofdingang wordt omzoomd door de ‘appelmuur’, alle duizend Italiaanse appelsoorten zijn er uitgestald, met erboven de tekst: ‘Europa kent 1200 appelsoorten, 1000 daarvan groeien in Italië en de andere 200 in de rest van Europa.’

‘Die enorme biodiversiteit hangt samen met de verscheidenheid aan klimaten en microklimaten die Italië kent,’ legt Sandro Bargellesi uit. Bargellesi beheert de tuinen van FICO, nu staan er in de ‘orto’, verschillende soorten tomaten, drie rassen paprika’s, uitgegroeide komkommers, een lange lichtgroene courgettevariant en watermeloenen.

’Italië bestaat grofweg uit drie delen: het koele en vochtige noorden, het droge, warme zuiden en het centrum dat er ergens tussenin zit. Maar van bijna elk gebied ligt deel aan zee, een deel op een heuvel en elk gebied kent bergachtige gebieden. Dat levert allemaal microklimaten en dus unieke producten op.’ Ook de late eenwording van Italië en de sterke hang naar lokale tradities maakt dat de verscheidenheid zo groot is in het land. De gevulde pasta is in Bologna net weer even anders dan in het 300 kilometer noordelijkere Bergamo of zelfs in buurstad Modena.

 

Het doet wat geforceerd aan, een uit de kluiten gewassen moestuin ingeperst tussen de enorme hal en de parkeerplaats, maar het heeft vooral een edu

catieve functie legt Sandro uit. ‘Veel kinderen zien voor het eerst een tomaat aan een plant hangen, dit is een manier om mensen, en dan met name jonge mensen, kennis te laten maken met landbouw en tuinbouw. De kennis van waar voedsel vandaan komt is drastisch afgenomen, ook

in Italië.’

Educatie, het tweede toverwoord van FICO Eataly World. Het bedrijf heeft het doel de bezoekers dingen bij te brengen. Naast de fabbriche waar de bezoeker kan zien hoe mortadella of Grana Padano gemaakt wordt en de restaurants waar je een

cursus pizza maken of tortellini vouwen kunt volgen staan er in het pand zes verschillende multimediale carroussels; de mens en het vuur, de mens en de aarde, van de aarde naar de fles, de mens en de zee, de mens en de dieren en de mens en de toekomst.

In flitsend gemaakte videovoorstellingen en interactieve computeranimaties steek je wat op over de ontdekking van het vuur of over de toekomst van de land- en tuinbouw, die volgens FICO vooral ligt in hydrocultuur. In de ‘de mens en de toekomst’ carroussel, kan de bezoeker zijn eigen plantje kweken en de voortgang via een webcam en een app thuis vanaf de bank volgen. Leuk en leerzaam, maar overdadig gesponsord door Lamborghini, ja de sportwagenfabrikant die, toevallig, uit de regio komt. En dat is een beetje het probleem met FICO Eataly World: de massieve aanwezigheid van sponsors en grote merken.

‘SfoGliamo is een startup,’ werpt Daniela Mastrolilli die de rondleidingen verzorgt, tegen. Maar behalve het kleine pastabedrijf wordt het Disneyland voor foodies gedomineerd door de grote namen; Parmigiano Reggiano, koffiebrander Lavazza, de grote kaasfabrikant Granarolo, de in Italië zeer bekende pizzeria keten Rossopomodoro, allemaal zijn ze er. Het zet het educatieve deel van de FICO beleving in de schaduw van de commercie. Mijnheer Farinetti is er vooral op uit veel geld te verdienen en daar zijn de prijzen ook naar. Want hoewel de toegang gratis is, zijn de hapjes en de drankjes redelijk duur. Waarschijnlijk de reden dat het park nog niet het succes is waar ze in Bologna op gehoopt hadden. Het eerste half jaar hebben 1,5 miljoen bezoekers de weg naar FICO weten te vinden, dat is een stuk minder dan de 6 miljoen waar ze bij de opening op rekenden.

En toch hebben die 1,5 miljoen mensen gelijk: een bezoek aan FICO Eataly World is zeer de moeite waard, het concept van veld tot vork is leuk, leerzaam en, vooral, lekker. Het gaat uiteindelijk vooral om eten, het educatieve aspect is slechts bijzaak. En dat is prima, want de Italiaanse keuken is nu eenmaal uitgebreid, kleurrijk en bijzonder.

 

Maar bezoek FICO vooral als u in de buurt bent, persoonlijk zou ik er niet voor omrijden.